Wat is oversterfte?
In de sterftecijfers zitten niet alle mensen die overlijden aan COVID-19 omdat zij niet allen getest zijn op het coronavirus. Toch is dit te zien in de statistieken, bijvoorbeeld door te kijken naar oversterfte.
Het CBS houdt bij hoeveel mensen er doodgaan in Nederland. Normaal gesproken - dus zonder corona - sterven er gemiddeld 2.900 mensen per week. Afhankelijk van de tijd van het jaar is dit aantal lager of hoger. Als je weet hoeveel mensen er gemiddeld overlijden in een bepaalde maand, kun je ook het effect zien van bijvoorbeeld de griep of een hittegolf. Dan overlijden er namelijk meer mensen dan gemiddeld. Dit verschil noemen we oversterfte. Het effect van het virus is op die manier ook zichtbaar in de statistiek.
Oversterfte op het dashboard
In de grafiek ‘Overledenen per week’ op het dashboard zie je een lichtblauwe lijn. Die toont het aantal overlijdens dat je kan verwachten op basis van het gemiddelde van eerdere jaren. Het cijfer kan schommelen: soms is het iets lager en soms iets hoger dan het gemiddelde. Hoe groot dat verschil normaal gesproken is, zie je in de lichtblauwe strook. De oranje lijn laat zien hoeveel mensen er dit jaar zijn overleden. Als de oranje lijn uitkomt boven de lichtblauwe strook, is er oversterfte.
Ondersterfte
Het kan ook zo zijn dat er minder mensen doodgaan dan je zou verwachten op basis van het gemiddelde. Dan is er sprake van ondersterfte. Ondersterfte komt vaak voor na een periode van oversterfte. Na een piek in een grafiek, komt dus meestal een dal. Dat komt omdat mensen overlijden die al een zwakkere gezondheid hadden, bijvoorbeeld door de pandemie.
Het precieze aantal overledenen in een periode is pas later duidelijk, wanneer het CBS de sterftecijfers op basis van doodsoorzaak publiceert.